แค่แมวเลือกกิน หรือสัญญาณเตือนภัย "โรคตับอ่อนอักเสบ"?
เมื่อแมวของคุณ "แค่ดูไม่สบาย"
เจ้าของแมวหลายคนคงเคยเจอสถานการณ์ที่น่ากังวลใจนี้ จู่ๆ แมวที่เคยร่าเริงก็เอาแต่นอนซึม, เมินอาหารจานโปรด, อาจมีอาเจียนบ้างเป็นครั้งคราว หรือดูเหมือนน้ำหนักลดลงเล็กน้อย อาการเหล่านี้ดูคล้ายกับโรคสารพัดชนิด ตั้งแต่โรคกระเพาะ, ลำไส้อักเสบ, ไปจนถึงโรคไต แต่บ่อยครั้งที่ต้นตอของปัญหาเหล่านี้มาจากอวัยวะเล็กๆ ที่คนไม่ค่อยนึกถึง นั่นคือ "ตับอ่อน" และโรคที่มากับมันก็คือ "โรคตับอ่อนอักเสบ (Feline Pancreatitis)" ซึ่งผมขอยกให้มันเป็น "นักแสดงจอมลวงโลก" อันดับหนึ่งในวงการสัตวแพทย์ เพราะอาการของมันไม่ชัดเจนและเลียนแบบโรคอื่นได้อย่างแนบเนียน
โรงงาน 2 สายพาน" ในร่างกาย ตับอ่อนทำหน้าที่อะไร?
ก่อนอื่น มาทำความเข้าใจกันก่อนว่าตับอ่อนสำคัญอย่างไร ลองจินตนาการว่าตับอ่อนคือ "โรงงานอุตสาหกรรม" ที่มี 2 สายพานการผลิตที่สำคัญ
สายพานย่อยอาหาร ผลิต "เอนไซม์" หรือน้ำย่อยประสิทธิภาพสูง เพื่อส่งไปย่อยสลายไขมันและโปรตีนในลำไส้เล็ก
สายพานฮอร์โมน ผลิต "อินซูลิน" ฮอร์โมนสำคัญที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
โรคตับอ่อนอักเสบ คือภาวะที่โรงงานนี้เกิด "อุบัติเหตุ" ขึ้น เอนไซม์ย่อยอาหารที่ควรจะถูกส่งไปทำงานในลำไส้ กลับรั่วไหลและเริ่มทำงานก่อนเวลาอันควร ผลก็คือ มันเริ่ม "ย่อยตัวตับอ่อนเอง" ทำให้เกิดการอักเสบ, ความเจ็บปวด และส่งผลกระทบเป็นลูกโซ่ไปทั่วร่างกาย
อาการที่น่าสับสน สัญญาณเตือนที่เจ้าของต้องสังเกต
นี่คือเหตุผลที่โรคนี้เป็นจอมลวงโลก เพราะอาการในแมวมักจะ ไม่รุนแรงและไม่เฉพาะเจาะจง เหมือนในสุนัข สัญญาณที่พบบ่อยที่สุดคือ
ซึม ไม่มีแรง (พบบ่อยที่สุด)
เบื่ออาหาร หรือไม่กินอาหารเลย
น้ำหนักลดลงอย่างช้าๆ
ซ่อนตัว เก็บตัวมากกว่าปกติ
อาจมีอาการอาเจียน (แต่ไม่ได้พบในทุกตัว)
อาจมีภาวะท้องเสีย
แสดงอาการเจ็บปวดเมื่อถูกอุ้มหรือจับบริเวณท้อง (แต่แมวส่วนใหญ่เก่งในการซ่อนความเจ็บปวด)
จะเห็นว่าไม่มีอาการไหนที่ชี้ชัดไปที่โรคนี้โรคเดียวเลย การสังเกต "กลุ่มอาการ" ที่เกิดขึ้นพร้อมกันจึงเป็นสิ่งสำคัญ
"โรคสามสหาย" (Triaditis): เมื่อเพื่อนบ้านป่วยไปด้วยกัน
เพื่อทำให้เรื่องซับซ้อนขึ้นไปอีก ในทางกายวิภาคของแมว ท่อจากตับอ่อน, ท่อจากตับ (ท่อน้ำดี), และลำไส้เล็กส่วนต้น จะมาเปิดออกในบริเวณที่ใกล้กันมาก ทำให้เมื่อเกิดการอักเสบที่อวัยวะหนึ่ง เชื้อโรคหรือการอักเสบมักจะลุกลามไปยังอวัยวะข้างเคียงได้ง่าย สัตวแพทย์เรียกภาวะนี้ว่า "โรคสามสหาย" หรือ Triaditis คือการที่แมวป่วยด้วย โรคตับอ่อนอักเสบ + โรคตับอักเสบ + โรคลำไส้อักเสบ (IBD) ไปพร้อมๆ กัน นี่คือสาเหตุที่ทำให้แมวที่มีปัญหาตับอ่อนอักเสบมักมีอาการอาเจียน, ท้องเสีย และค่าตับขึ้นสูงร่วมด้วย
การวินิจฉัยและการรักษา ไม่มียาวิเศษ มีแต่การดูแลประคับประคอง
เนื่องจากอาการไม่ชัดเจน การวินิจฉัยจึงต้องอาศัย "การสืบสวน" จากสัตวแพทย์ โดยใช้หลายวิธีประกอบกัน ตั้งแต่การตรวจเลือดชนิดพิเศษ (fPLI test) ที่จำเพาะต่อตับอ่อนของแมว ไปจนถึงการทำอัลตราซาวด์ช่องท้องซึ่งเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการมองเห็นการอักเสบของตับอ่อน
น่าเสียดายที่โรคนี้ ไม่มียารักษาที่จำเพาะ หัวใจของการรักษาคือ "การดูแลแบบประคับประคอง" (Supportive Care) เพื่อช่วยให้ร่างกายและตับอ่อนของแมวได้พักและฟื้นฟูตัวเอง ซึ่งประกอบด้วย:
การให้สารน้ำทางหลอดเลือด: เพื่อแก้ไขภาวะขาดน้ำและปรับสมดุลแร่ธาตุ
การควบคุมความเจ็บปวด: สำคัญอย่างยิ่ง เพราะความเจ็บปวดทำให้แมวไม่ยอมกินอาหาร
การให้ยาแก้อาเจียนและกระตุ้นความอยากอาหาร
การจัดการด้านโภชนาการ: การป้อนอาหารพลังงานสูงที่ย่อยง่ายและมีไขมันต่ำ เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารไปซ่อมแซมตัวเอง
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น